პარაზიტი ჭიები
ცხოვრობენ ადამიანის ორგანიზმში და იწვევენ სხვადასხვა ორგანოს დაზიანებას.
დაავადების ხარისხი დამოკიდებულია ჭიების სახეობაზე, მათ ლოკალიზაციასა და
რაოდენობაზე. ხშირად დაავადებას თან ახლავს წონის დაკლება ან
მომატება , სიმსიმნური დაავადებები ,
გულის , წნევის , საერთო
სისუსტე, თავბრუსხვევა, გაღიზიანებადობა, შეკრულობა ან აშლილობა, გულისრევა,
ღებინება, სიყვითლე, შეშუპება, ხველა, ცხვირიდან გამონადენი, ნერწყვდენა, შრომის
უნარიანობისა და მეხსიერების დაქვეითება, ზრდის შეჩერება, სქესობრივი განვითარების
სისუსტე და ა.შ.
ჭიებით დაავადების მიზეზია ჭუჭყიანი ხელები,
გაურეცხავი ხილი და ბოსტნეული, მოუხარშავი პროდუქტები, წყალი, ბუზები, ჰიგიენის
დაუცველობა და სხვა.
"ჭიებად" (რუსულად глисты, ინგლისურად worms) მოვიხსენიებთ პარაზიტებს, ჰელმინტებს, რომლებსაც
ადამიანის ორგანიზმში ჩასახლება შეუძლია. ჰელმინტები სამი ტიპი არსებობს: ცესტოდები(ленточные черви, Cestoda) _ ძალიან
გრძელი ლენტისებრი ჭიები, რომელსაც თავზე კაუჭები აქვს, რითაც ნაწლავის კედელზე ან
სხვა ქსოვილში მაგრდება (მაგალითად, სოლიტერი ), ტრემატოდები (сосальщики, Digenea) _ ბრტყელი მოკლე ჭიები და ნემატოდები (круглые черви, roundworms) _ განიკვეთში მრგვალი, თითისტარის ფორმის
ჭიები, რამოდენიმე მილიმეტრიდან მეტრამდე და მეტი სიგრძის, მიმაგრების უნარის
გარეშე (მაგალითად ასკარიდა).
ადამიანის
ორგანიზმში ჰელმინტები როგორც წესი პირიდან ხვდებიან (თუმცა
არის უამრავი შემთხვევა , როდესაც ხვდებიან
ჰაერიდანაც , ვინაიდან მათი კვერცხი
არის ჰაეროვანი და მსუბუქი . ასევე საღამოს , როდესაც
ადამიანს ძინავს ჭიები გამოდიან , უკანა ტანიდან და
დებენ კვერცხებს , თეთრეულზე , ტანისამოსსა და სხვა ,
რის შემდეგაც ისინი ხვდებიან სცხვა
ადამიანების
ორგანიზმში )_ გაურეცხავ
ბოსტნეულთან ან მოუხარშავ ხორცთან ერთად ჩვენ ჰელმინტების მიკროსკოპულ კვერცხებს
ვჭამთ. ორგანიზმში მოხვერდის შემდეგ კი კვერცხიდან ჭია იჩეკება, იწყებს კვებას,
იზრდება და ზოგიერთი იქვე მრავლდება კიდეც. ყველაზე ხშირად ჰელმინტები ნაწლავებში
სახლდებიან. ისინი ძირითადად ჩვენი შეჭმული და დამუშავებული საჭმლით იკვებებიან.
თუმცა არსებობს უფრო მძიმე შემთხვევები, როცა "ჭია" კუნთოვან ან სხვა ქსოვილებში
გადადის და ამ ქსოვილებით იკვებება.
ასევე ჭიები
ხვდებიან სისხლში , რომელიც ხშირ
შემთხვევაში გამოიხატება ფეხის ან სხეულის
რომელიმე
ნაწილზე ცხიმის
დაგროვებით შემდეგნაირად , ადგილი სივდება
( მაგ: ფეხი, ფეხის თითები ემგვანება სოსისებს და ა.შ
. )და თითის დაჭერისას , თითის
ანაბეჭდი რჩება ჩაწეული .
ასევე თვალის ლინზები
იწვევენ თვალის ჭიებით დაავადებას ,
რადგანაც თვალის ამობანვისას წყლიდან ,
გადადის ჭია და ბინას იდებს თვალიში,
ხოლო ადამიანი კი შეიძლება მიიყვანოს
სავალალო შედეგამდე ,თვალის სამუდამო დაკარგვამდე
.
ნაწლავებში
მცხოვრები ჭიები ადამიანს ასუსტებს, მის იმუნურ სისტემას თრგუნავს, იწვევს ტკივილს
ნაწლავებში და ქავილს ანალურ ხვრელში. ჩარევის გარეშე ადამიანის ორგანიზმი
ჭიებისგან ვერ (არ ! ) თავისუფლდება _ ადამიანის იმუნური
სისტემა მათ ვერ ერევა და ხშირად თავად არის მათი მსხვერპლი _ პარაზიტები
მასში ისეთ ცვლილებელს იწვევენ, რომელიც მათ ხელახალ შემოჭრას და ჩასახლებას კიდევ
უფრო აიოლებს. ამიტომ დაავადების ერთხელ გადატანის შემდეგ ხელახალი
დაავადების რისკი იზრდება .
ჰელმინტების
მოსაშორებლად ძალიან ეფექტური წამლები არსებობს (ალბენდაზოლი, ლევამიზოლი
(ერგამიზოლი), მებენდაზოლი (ვერმოქსი), პრაზიქვანტელი (ბილტრიციდი), პირანტელი,
თიაბენდაზოლი), რომელიც ჭიებს მალე კლავს. წამლების უმეტესობა არ მოქმედებს
კვერცხებზე _ ამიტომ აუცილებელია წამლის ხელახალი მიღება 2 კვირაში.
ვინაიდან ჭიების
ორგანიზმში ხელახალი შემოჭრა ბევრად იოლია, ვიდრე პირველი, დაავადების განმეორების
თავიდან ასაცილებლად საჭიროა მუდმივი პროფილაქტიკა. პირველ რიგში ეს არის ჰიგიენა
(განსაკუთრებით ხელების ხშირი ბანა), მცენარეული პროდუუქტების კარგად რეცხვა და
ცხოველური პროდუქტების კარგი თერმული დამუშავება. გარდა ამისა, საჭიროა ორგანიზმში
შეიქმნას ჭიების გამრავლებისთვის არასასურველი გარემო. ამიტომ ის პროდუქტები,
რომელიც ჭიებს 'არ უყვართ" თქვენი რაციონის მუდმივი შემადგენელი ნაწილი უნდა
გახდეს. ესენია: ნიორი, ხახვი, ნიგოზი, სუნელები(ჯანჯაფილი, მიხაკი, ქინძის თესლი, წითელი მწარე
წიწაკა), ლიმონი, ნესვი, ბროწეული.
არსებობს
მოსაზრება, რომ ჭიებისგან ადამიანის სრული განთავისუფლება საჭირო არ არის, ვინაიდან
ამ დროს ალერგიების
და აუტოიმუნური დაავადებების რისკი მატულობს. ამ თეორიით, ჩვენი იმუნური სისტემა
გათვლილია ჭიებთან თანაცხოვრებაზე. ჭიების სრული მოშორების შემთხვევაში ორგანიზმში
ბალანსი ირღვევა და იმუნური სისტემა საკუთარ ორგანიზმზე იწყებს თავდასხმას. და თან,
ბოლოსდაბოლოს, ცხოვრება ჭიებსაც ხომ უნდათ... ნუ, ისე, რომ ხელი ძალიან არ
შეგვიშალონ, ცხადია...
თუმცა აგრეთვე
არსებობს მოსაზრება იმის შესახებ, რომ ადამიანის თითქმის ყველა დაავადების მიზეზი
ჭიებია, მათ შორის ონკოლოგიურისაც. ამ თეორიის მიხედვით
ყველა ავადმყოფობის მკურნალობა
ჭიების მოშორებით უნდა დაიწყოს. სერიოზული
ავადმყოფობების დროს ჭიებთან ხანგრძლივი და სერიოზული ბრძოლაა საჭირო, ვინაიდან
ავადმყოფობის სიმძიმე იმის მიმანიშნებელია, რომ ჭიებმა ძალიან კარგად ჩაიბუდა
ორგანიზამში და მისი მორევაც დაიწყო. ამიტომ აუცილებელია ჭიების
მოსაშორებელი ინტენსიური კურსების ჩატარება.
ჭიების გამოდევნა ორგანიზმიდან ხალხური
საშუალებებით
რ ძ ი ა ნ ი
ნ ი ვ რ ი ს ო ყ ნ ა 1 ჩაის ჭიქა რძეში ხარშავენ 1
თავ გასუფთავებულ ნიორს დარბილებამდე. წურავენ, აციებენ და უკეთებენ ოყნას. დიდმა
ადამიანმა შეიძლება მთლიანი პორცია გაიკეთოს. ბავშვს კი 1/4 - 1/2 ჩაის ჭიქას
უკეთებენ. ეს პროცედურა კეთდება 1 დღე.
ხ ა ხ ვ ი ს
ნ ა ყ ე ნ ი 1 საშუალო ხახვს ჭრიან, ასხამენ 1 ჩაის ჭიქა მდუღარეს.
აჩერებენ 12 სთ. წურავენ. სვამენ 1/2 ჭიქას დღეში 2-ჯერ მშიერ კუჭზე 3-4 დღის
განმავლობაში.
ა ბ ზ ი ნ დ ა, ა ს ი ს თ ა ვ
ა 1 სუფრის კოვზ ნაკრებს (აბზინდას და ასისთავას იღებენ თანაბარი
რაოდენობით), ასხამენ 1 ჩაის ჭიქა წყალს და ხარშავენ 20 წუთით. ღებულობენ 1 ჩაის
ჭიქას დილით უზმოზე და ძილის წინ 8 დღის განმავლობაში.
ღ ო რ ი
ს ს ო ლ ი ტ ე რ ი ს გ ა მ ო დ ე ვ ნ ა 100 გრ
გოგრის გულს (გატარებულს) და 50 გრ თაფლს ურევენ. ღებულობენ უზმოზე 1 სუფრის კოვზს
10-14 დღის განმავლობაში. ბოლო დღეს გოგრის გულების მიღებიდან 1 საათის შემდეგ
აყოლებენ 1 ჩაის ჭიქა რძეს, რომელშიც წინასწარ ხარშავენ 1 თავ გასუფთავებულ ნიორს.
30 წუთის შემდეგ ასმევენ ძლიერ გამხსნელს. კიდევ 1 საათის შემდეგ კი უკეთებენ
გვირილის ყვავილის ნაყენის თბილ ოყნას.
ნ ა კ რ ე ბ
ი გვირილას, მწარე აბზინდასა და ასფურცელას იღებენ თანაბარი რაოდენობით. 2
სუფრის კოვზ ნაკრებს თერმოსში ასხამენ 0,5 ლ მდუღარე წყალს. აჩერებენ 1 ღამე.
წურავენ. ღებულობენ 1 ჩაის ჭიქას დილით უზმოზე და ძილის წინ.
ნ
ე ს ვ ი ს წ ვ ე ნ ი ნესვის გულის წვენი საუკეთესო საშუალებაა
სოლიტერის გამოსადევნად. სვამენ 1 ჭიქას. ნესვი არ უნდა იყოს ქიმიკატებით
მოყვანილი.
ბ რ ო წ ე უ ლ ი ს ქ ე რ ქ ი 1
ცალ ბროწეულის ქერქს ასხამენ 150 მლ მდუღარეს. მიღებულ ნაყენს 3 ნაწილად სვამენ 30
წუთის განმავლობაში მშიერ კუჭზე. 3-4 საათის შემდეგ ღებულობენ
გამხსნელს.
ძ რ ო ხ ი ს ა ნ ც ხ ე ნ ი ს
ფ უ ნ ა ჭიებით დაავადებული ბავშვი დასვით ძროხის ან ცხენის
ახალი ფუნის (სანამ ცხელია) ორთქლზე. ჭიები მალე
გამოვლენ.
